Η ομιλία του σ. Δημήτρη Κοντοφάκα για την καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ
Με την Οχτωβριανή επανάσταση η πορεία της παγκόσμιας κοινωνικής εξέλιξης γνώρισε την πιο ορμητική επιτάχυνση που παρόμοια δεν είχε σημειωθεί ποτέ στη ζωή της ανθρωπότητας. Η ιστορία προχώρησε μπροστά με γιγάντια βήματα. Μέσα σε λίγες δεκαετίες κοκκίνισε το 1/3 του πλανήτη. Κάτω από την επίδραση των ιδεών του Οχτώβρη δημιουργήθηκαν νέα κομμουνιστικά κόμματα, αναπτύχθηκαν σε κάθε γωνιά του κόσμου θυελλώδεις κοινωνικοί και εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες , οι λαοί στη μια χώρα ύστερα από την άλλη σάρωναν τα παλιά καθεστώτα, που στηρίζονταν στην ταξική εκμετάλλευση και την εθνική καταπίεση.
Την Οκτωβριανή επανάσταση ακολούθησε η μεγάλη κινέζικη επανάσταση και οι άλλες λαϊκές επαναστάσεις σε μια σειρά χώρες της Ευρώπης της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Τρεις δεκαετίες είναι ελάχιστος χρόνος μέσα στην ιστορία. Άρκεσαν όμως για να γίνουν στη διάρκεια τους κοσμοϊστορικής σημασίας σοσιαλιστικοί κοινωνικοί μετασχηματισμοί, για να επιβεβαιώσουν τη νομοτέλεια της κοινωνικής ανάπτυξης, για να πιστοποιήσουν ότι η εποχή μας είναι η εποχή του ιμπεριαλισμού και της προλεταριακής επανάστασης, για να φωτίσουν με την ανεξάντλητη λάμψη τους το μέλλον όλων των λαών και να καταδείξουν ότι η ελπίδα και η μόνη πραγματική εγγύηση για την κοινωνική τους χειραφέτηση, βρισκόταν , βρίσκεται και θα βρίσκεται στο δρόμο του Οκτώβρη. Αυτά εκφράζει και ενσαρκώνει για μας ο δρόμος του Οκτώβρη.
Όχι απλά ένα στιγμιαίο ιστορικό γεγονός που αρχίζει και τελειώνει με την κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων, όπως πολλοί πασχίζουν να μας το εμφανίσουν, αλλά αυτά που πρόσφερε στην εξέλιξη και την πορεία του, το επαναστατικό καθεστώς της δικτατορίας του προλεταριάτου που οικοδόμησε, τα τεράστια επιτεύγματα που έδωσε, την παγκόσμια επίδραση που άσκησε, τους πρωτοφανέρωτους δρόμους που άνοιξε για την απολύτρωση των λαών από τα δεσμά της καπιταλιστικής σκλαβιάς και της ιμπεριαλιστικής υποδούλωσης. Όσοι αρνούνται της επαύριο της Οκτωβριανής επανάστασης, αυτοί αρνούνται στην πραγματικότητα το δρόμο του Οκτώβρη. Κάτω από το καθεστώς της δικτατορίας του προλεταριάτου που εγκαθιδρύθηκε ύστερα από τη νικηφόρα έκβαση της επανάστασης πραγματοποιήθηκαν άθλοι.
Το νεαρό σοβιετικό κράτος από την αρχή, αντιμετώπισε τον εμφύλιο πόλεμο , την πείνα, τον ασφυκτικό οικονομικό αποκλεισμό της Δύσης. Αντιμετώπισε τη στρατιωτική επέμβαση των δεκατεσσάρων κεφαλαιοκρατικών χωρών, την ιμπεριαλιστική επίθεση και περικύκλωση. Το μπολσεβίκικο κόμμα και ο κόκκινος στρατός μπόρεσαν να ξεπεράσουν όλα αυτά τα τεράστια προβλήματα που φάνταζαν ανυπέρβλητα , κινητοποιώντας τα εκατομμύρια των εργατών, των αγροτών, των στρατιωτών, συντρίβοντας τελικά όλες τις προσπάθειες της εσωτερικής και ξένης αντίδρασης που ήθελαν να καταπνίξουν στη γέννηση της τη σοβιετική εξουσία.
Ύστερα από τέσσερα χρόνια ιμπεριαλιστικού πολέμου και τρία εμφυλίου πολέμου και ξένης επέμβασης, σε μια χώρα καθυστερημένη και καταστραμμένη, αποκλεισμένη και περικυκλωμένη από πανίσχυρους εχθρούς, ξεκινά η οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας, η οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Ο ιμπεριαλιστικός κόσμος υπολόγιζε πως , σε σύντομο χρονικό διάστημα , το νέο καθεστώς θα ανατρεπόταν από τη φτώχεια και την πείνα, από τον ασφυκτικό οικονομικό αποκλεισμό και την εξωτερική πολιτικοστρατιωτική πίεση που ασκούσε.
Όμως η Σοβ. Ένωση κάτω από την καθοδήγηση του Λένιν και στη συνέχεια του Στάλιν, που πάλεψε και πραγματοποίησε με συνέπεια και σταθερότητα τη λενινιστική γραμμή, κατάφερε μέσα από ριζικούς σοσιαλιστικούς μετασχηματισμούς στην οικονομική βάση και το εποικοδόμημα, στηριγμένη αποκλειστικά στις δικές της δυνάμεις, να απογειωθεί σε όλους τους τομείς και να βρεθεί στο ίδιο επίπεδο με τις πιο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, διανύοντας αυτή την απόσταση μέσα σε δεκαπέντε χρόνια, όταν αυτές χρειάστηκαν ενάμιση αιώνα άγριας εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης στα κάτεργα του καπιταλισμού μαζί με τον αμύθητο πλούτο που καταλήστευαν από τις αποικιοκρατούμενες χώρες.
Συνενώνοντας την πίστη , τη θέληση και την ενεργητικότητα εκατομμυρίων ανθρώπων, εμπνέοντας, καθοδηγώντας και οργανώνοντας τον εργαζόμενο λαό για την εκπλήρωση των υψηλών σκοπών του, ο σοσιαλισμός απέδειξε πως μπορεί να απελευθερώσει τεράστιες παραγωγικές δυνάμεις αποκαλύπτοντας την πλήρη υπεροχή του απέναντι στο καπιταλιστικό σύστημα. Αυτούς τους πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης και τα μεγάλα επιτεύγματα σε όλους τους τομείς, στην οικονομία, την επιστήμη, τις τέχνες, τον πολιτισμό, ήρθε να ανακόψει το ξέσπασμα του 2ουπαγκόσμιου πολέμου, η φασιστική επίθεση του Χίτλερ, που τον ενίσχυαν και τον έσπρωχναν οι δυτικοί ιμπεριαλιστές να επιτεθεί στη Σ.Ε. για να εξαφανίσουν από προσώπου γης τη χώρα που έδειχνε σε όλους τους λαούς το δρόμο της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Ο πόλεμος αυτός δεν ήταν μόνο μια γιγαντιαία στρατιωτικοπολεμική σύγκρουση. Ήταν και μια μεγάλη ιδεολογική αντιπαράθεση ανάμεσα στην πιο ακραία και βάρβαρη έκφραση του καπιταλισμού, το φασισμό από τη μια πλευρά και το σοσιαλισμό από την άλλη. Η νίκη και η υπεροχή κρίθηκε και στο επίπεδο της ιδεολογίας και των κοινωνικών συστημάτων. Ο σοβιετικός λαός με ηγέτη το Στάλιν τσάκισε τη μεγαλύτερη πολεμική μηχανή που εμφανίστηκε ποτέ, κυνήγησε και εκμηδένισε το χιτλερικό φασισμό στη φωλιά του και παρά τις τρομαχτικές απώλειες και τις καταστροφές του πολέμου, κατάφερε σε λιγότερο από πέντε χρόνια να οικοδομήσει για δεύτερη φορά τη χώρα του από τα ερείπια , ενώ η ελκτική δύναμη του σοσιαλισμού , το κύρος και η ακτινοβολία της ΣΕ πάνω στους λαούς ήταν χωρίς προηγούμενο.
Τώρα δεν υπήρχε μόνο η ΣΕ των 150 εκ. αλλά δέκα χώρες σοσιαλιστικές με πάνω από ένα δισεκατομμύριο κατοίκους, να οικοδομούν το σοσιαλισμό σε ένα ενωμένο σοσιαλιστικό στρατόπεδο, ενώ την ίδια στιγμή τα κομμουνιστικά κόμματα στις καπιταλιστικές και εξαρτημένες χώρες κινητοποιούσαν εκατομμύρια εργαζόμενους, γεγονός που άλλαζε τους παγκόσμιους συσχετισμούς δυνάμεων προς όφελος του σοσιαλισμού. Σαν αποτέλεσμα όλων αυτών των ριζικών αλλαγών και κάτω από την επίδραση της κινέζικης επανάστασης ένα νέο κύμα εθνικοαπελευθερωτικών επαναστάσεων ξέσπασε στη δεκαετία του 50 που κλόνισε την κυριαρχία της αποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού.
Που οφείλονται αυτές οι τεράστιες επιτυχίες της Σοβ. Ένωσης και της 3ης Διεθνούς που σε λιγότερο από τέσσερις δεκαετίες άλλαξαν ριζικά την παγκόσμια κατάσταση προς όφελος των λαών; Πουθενά αλλού δε μπορούμε να αναζητήσουμε τις νίκες και τη θυελλώδη ανάπτυξη του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος όλη αυτή τη περίοδο παρά μόνο στον επαναστατικό μαρξιστικό – λενινιστικό προσανατολισμό της γενικής γραμμής του, κάτω από την ηγεσία του Στάλιν. Όταν ο δρόμος του Οκτώβρη εγκαταλείφτηκε στη ΣΕ στα μέσα της δεκαετίας του 50, ο βηματισμός της ιστορίας αντιστράφηκε. Η ανθρωπότητα ζει τώρα τις δραματικές συνέπειες αυτής της μεγάλης οπισθοδρόμησης.
Στη θέση μιας πανίσχυρης ΣΕ που ακτινοβολούσε στο παγκόσμιο στερέωμα και έκανε ελκτικές τις ιδέες του σοσιαλισμού, υπάρχει τώρα μια διαμελισμένη, καπιταλιστική και ιμπεριαλιστική Ρωσία. Το μπολσεβίκικο κόμμα , μετέπειτα ΚΚΣΕ, που οργάνωσε και καθοδήγησε την Οκτωβριανή επανάσταση, ένωσε και κινητοποίησε το σοβιετικό λαό στους μεγάλους αγώνες για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, την απόκρουση και συντριβή του χιτλερικού φασισμού, διαλύθηκε ενώ και μια σειρά άλλα κόμματα στις χώρες της Α. και Δ. Ευρώπης διαλύθηκαν ή αποκομμουνιστικοποιήθηκαν και μετασχηματίστηκαν σε αστικά κόμματα. Το καπιταλιστικό - ιμπεριαλιστικό σύστημα που είχε δεχτεί αποφασιστικά πλήγματα, είχε αποσπαστεί το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού από την κυριαρχία του και είχε βυθιστεί σε γενική κρίση, τώρα έχει επιβάλει ξανά την παγκόσμια κυριαρχία του και στη βάση αυτή προχωρά στην εξαπόλυση πολέμων, στην κατάκτηση και υποδούλωση λαών και χωρών
. Κατά συνέπεια έχει αποφασιστική σημασία για το κομμουνιστικό κίνημα και την προοπτική του, αν και κατά πόσο θα φωτιστούν τα προβλήματα, θα διερευνηθούν και θα αναδειχθούν οι βαθύτερες αιτίες και θα δοθούν όσο γίνεται ουσιαστικές απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα που απασχολούν χιλιάδες κομμουνιστές, λαϊκούς αγωνιστές για το ζήτημα της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στην πρώην Σ. Ένωση. Για μας, για το Μ-Λ ΚΚΕ, σημείο καμπής και αντεπαναστατικής στροφής αποτελεί το 20ο συνέδριο του ΚΚΣΕ τον Φλεβάρη του 1956. Ανέτρεψε την επαναστατική γραμμή που κυριαρχούσε στο σοβιετικό κόμμα και στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα και έβαλε τα θεμέλια που οδήγησαν στην υπονόμευση και τον εκφυλισμό του σοσιαλιστικού συστήματος, στον ιδιόμορφο γραφειοκρατικό καπιταλισμό των Χρουτσώφ – Μπρέζνιεφ, που από μια διαδρομή σταδιακών μεταμορφώσεων μετεξελίχθηκε με την γκορμπατσοφική περεστρόικα σε ολοκληρωμένο κλασικό καπιταλισμό το 1991.
Έγινε ξαφνικά αυτή η γενική ανατροπή και μάλιστα από το πουθενά; Όχι βέβαια. Μέσα στη Σ.Ε. για τέσσερις δεκαετίες διεξάγονταν ένας ανελέητος ταξικός αγώνας που εκφράζονταν μέσα στο κομμουνιστικό κόμμα, με την πάλη γραμμών ανάμεσα στους εκφραστές της προλεταριακής και αστικής πολιτικής. Η διαμόρφωση των κοινωνικών όρων και προϋποθέσεων που δεν θα επιτρέπουν τη γέννηση και ανάπτυξη των νέων αστικών στοιχείων και θα κάνει αδύνατη την κυριαρχία τους, η ιστορική εξέλιξη της Σ.Ε. και της Κίνας απέδειξε πως δεν είναι υπόθεση μιας γενιάς, αλλά μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου και πως η διεξαγωγή της ταξικής πάλης συνδέεται με την πολιτική του κόμματος και του κράτους σε όλους τους τομείς, με τους αντικειμενικούς περιορισμούς και το ιστορικό πλαίσιο που αντιμετωπίζει η επανάσταση σε κάθε στάδιο ανάπτυξής της και είναι ένα έργο αφάνταστα πιο δύσκολο, πιο σύνθετο και πιο βαθύ από αυτό της κατάληψης της πολιτικής εξουσίας.
Χρειάζεται να μελετηθεί, να ερευνηθεί και να αναλυθεί με τον πιο υπεύθυνο και σοβαρό τρόπο από το μαρξιστικό – λενινιστικό κίνημα, από τους κομμουνιστές, ιδιαίτερα τους σοβιετικούς και τους κινέζους, η ιστορική πείρα της δικτατορίας του προλεταριάτου στη Σ. Ένωση και την Κίνα, η θετική και αρνητική εμπειρία και να εξαχθούν σε μια πορεία όσο γίνεται ολοκληρωμένα συμπεράσματα που θα εμπλουτίσουν το θεωρητικό οπλοστάσιο για τις αιτίες και τους παράγοντες που οδήγησαν στη ρεβιζιονιστική ανατροπή.
Πρωταρχικής σημασίας ζήτημα για το κομμουνιστικό κίνημα είναι – και μόνο τότε έχει αξία το καθήκον που αναφέραμε – να ξεκαθαριστεί ποιο είναι το σημείο καμπής, η τομή, το πέρασμα από την επανάσταση στην αντεπανάσταση, με βάση τα πορίσματα που επιβεβαίωσε με τον πιο αδιάψευστο τρόπο η ιστορική εξέλιξη μισού αιώνα. Να αποσαφηνιστεί πότε οικοδομούνταν ο σοσιαλισμός και πότε ξεκίνησε η διάβρωση και ο εκφυλισμός του, ποια τα χαρακτηριστικά και το περιεχόμενο του σοσιαλιστικού και καπιταλιστικού δρόμου στη Σ. Ένωση και την Κίνα. Χωρίς ένα τέτοιο ξεκαθάρισμα δε μπορεί να υπάρξει ανασυγκρότηση του κομμουνιστικού κινήματος
. Δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά απλά την ιστορία του κινήματος. Πρώτα και κύρια αφορά το παρόν και το μέλλον του. Έχει άμεση και καθοριστική σχέση με το τι κόμμα και κίνημα θέλουμε να οικοδομήσουμε. Έχει σχέση σε τελευταία ανάλυση με το εάν θα επιμείνει το κίνημα σε μια σταθερή προοπτική και θα βαδίσει κάτω από τις σημαίες του Οκτώβρη ή αν θα γλιστρήσει στον δρόμο της μεταρρύθμισης, αναπαράγοντας τα ίδια τραγικά αδιέξοδα που προκάλεσε στο κίνημα ο αναθεωρητισμός.
Για μας, όπως προαναφέραμε, η ανοιχτή παλινόρθωση του καπιταλισμού στη ΣΕ, η διάλυση της, όπως και η διάλυση του ΚΚΣΕ, ήταν η αναπόφευκτη κατάληξη, το τραγικό τέλος μιας ολέθριας διαδρομής που είχε αφετηρία της την κυριαρχία του χρουτσοφικού ρεβιζιονισμού. Ποια ήταν η γενική γραμμή του και οι συνέπειές της στο κομμουνιστικό κίνημα, όταν σφετερίστηκε την κομματική και κρατική εξουσία; Το πρώτο βασικό της στοιχείο ήταν πως κήρυξε από κοινού με τον ιμπεριαλισμό έναν αχαλίνωτο αντισταλινικό αγώνα, με πρόσχημα την προσωπολατρία, αλλά με ανομολόγητο σκοπό να καταδικάσει στη συνείδηση των κομμουνιστών, να συκοφαντήσει και να ανατρέψει την επαναστατική πολιτική του ΚΚΣΕ και του παγκόσμιου κινήματος όλης της προηγούμενης περιόδου.
Χτυπώνταςτον Στάλιν, χτυπούσαν στην πραγματικότητα τον Λένιν, την Οκτωβριανή επανάσταση, τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, τις μεγάλες νίκες του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος και της 3ης Διεθνούς. Ύστερα απ’ αυτό επεξεργάστηκαν διάφορες αντιμαρξιστικές – αντιλενινιστικές θεωρίες και στη βάση αυτών εφάρμοσαν μια γενική γραμμή που άλλαξε βαθμιαία τον επαναστατικό χαρακτήρα του κόμματος και του κράτους. Η δικτατορία του προλεταριάτου καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από το «παλλαϊκό κράτος».
Το κομμουνιστικό κόμμα της εργατικής τάξης το μεταμόρφωσαν σε «κόμμα όλου του λαού». Τι σήμαινε όμως και τι υπέκρυπτε βαθύτερα αυτή η αχρήστευση και κατάργηση των δύο βασικότερων οργάνων που διέθετε η εργατική τάξη για να σταθεροποιεί την εξουσία της και να μετασχηματίζει βαθύτερα την κοινωνία, δηλαδή το προλεταριακό κόμμα και κράτος; Η μόνη εναλλακτική λύση απέναντι στη δικτατορία του προλεταριάτου στη σοσιαλιστική κοινωνία, είναι η δικτατορία της αστικής τάξης και αυτής ακριβώς έκφραζε το «παλλαϊκό κράτος». Κηρύσσοντας την κατάργηση της πάλης των τάξεων, στην ουσία διεξήγαγαν ακριβώς έτσι ταξική πάλη ενάντια στην εργατική τάξη, που προσπαθούσαν να την αφοπλίσουν και να την αποκοιμίσουν. Η μετατροπή του ΚΚΣΕ από κόμμα της εργατικής τάξης σε «κόμμα όλου του λαού» σήμαινε την αλλοίωση του προλεταριακού του χαρακτήρα και τη διάβρωσή του από την αστική ιδεολογία, ένα όργανο για την εξυπηρέτηση των αντισοσιαλιστικών σκοπών τους.
Απορρίπτοντας τον δρόμο της Οκτωβριανής Επανάστασης διακήρυξαν τις θεωρίες του «ειρηνικού περάσματος» από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό, που έκφραζε ακριβώς την υποταγή των κομμουνιστικών κομμάτων στην αστική τάξη και τη μετατροπή τους σε ρεφορμιστικά, σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Στη διεθνή πολιτική ανέτρεψαν τη γενική γραμμή που εφάρμοζε πριν η Σ.Ε. και το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα για όλα τα ζητήματα, του πολέμου και της ειρήνης, των προλεταριακών και εθνικοαπελευθερωτικών επαναστάσεων, υιοθέτησαν την πολιτική της «ειρηνικής οικονομικής άμιλλας και εξέλιξης των συστημάτων», δηλαδή τη συνεργασία με τον ιμπεριαλισμό, την υπονόμευση και το ξεπούλημα του επαναστατικού αγώνα των λαών. Κάτω από αυτές τις συνθήκες και στον βαθμό που συνειδητοποιούνταν οι θεμελιώδεις ανατροπές και οι ολέθριες συνέπειες αυτής της πολιτικής, ξέσπασε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 μια μεγάλη πολεμική στις γραμμές του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος.
Ήταν μια πολεμική για τη γενική γραμμή του κινήματος ανάμεσα στον μαρξισμό – λενινισμό που εκπροσωπούσε το ΚΚ Κίνας με επικεφαλής τον Μάο από τη μια πλευρά και τον ρεβιζιονισμό με τον Χρουτσώφ στην ηγεσία του ΚΚΣΕ από την άλλη. Συνολικά αυτή η πολεμική επεκτάθηκε στο σύνολο των κομμουνιστικών κομμάτων, όπως και στο δικό μας κόμμα, το ΚΚΕ, και μέσα από αυτή τη σύγκρουση γεννήθηκε το διεθνές και το μαρξιστικό – λενινιστικό κίνημα της Ελλάδας. Συμπυκνώνοντας την ιστορική πείρα της δικτατορίας του προλεταριάτου, ο Μάο, και αναλύοντας το φαινόμενο της ρεβιζιονιστικής κυριαρχίας στη Σ.Ε., επεξεργάστηκε τη θεωρία της συνέχισης της επανάστασης κάτω από τη δικτατορία του προλεταριάτου, που αποτελεί ανάπτυξη της μαρξιστικής – λενινιστικής θεωρίας. Ο πυρήνας της είναι πως: «Η σοσιαλιστική κοινωνία καλύπτει μια μεγάλη ιστορική περίοδο, που στη διάρκειά της υπάρχουν πάντα οι τάξεις, οι ταξικές αντιθέσεις και η πάλη των τάξεων, όπως και η πάλη ανάμεσα στον καπιταλιστικό δρόμο και τον σοσιαλιστικό δρόμο, ο κίνδυνος της παλινόρθωσης του καπιταλισμού.»
Η θεωρητική αυτή τοποθέτηση συγκρούστηκε με τις ρεβιζιονιστικές θεωρίες που υποστήριζαν πως στη σοβιετική κοινωνία δεν υπάρχουν τάξεις και ταξική πάλη, ότι η επικράτηση του σοσιαλισμού είναι οριστική και αμετάκλητη και πως η σοβιετική κοινωνία βαδίζει ολοταχώς προς τον κομμουνισμό. Μάλιστα στο 22ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, το 1961, υπήρχε στο πρόγραμμά του η… διορατική πρόβλεψη πως : «σε 20 χρόνια στη Σ.Ε. θα έχουμε κομμουνισμό». Το αν είχαμε βέβαια κομμουνισμό 30 χρόνια μετά ή τον πιο άγριο καπιταλισμό και αντικομουνισμό το γνωρίζουν οι πάντες. Το φαινόμενο του οπορτουνισμού ανέλυσε διεξοδικά ο Λένιν από την εποχή ακόμα της 2ης Διεθνούς, και αποκάλυψε τους κοινωνικούς και πολιτικούς όρους που συντελούν στην εμφάνισή του, καταλήγοντας στο βασικό συμπέρασμα πως ο οπορτουνισμός είναι η έκφραση της αστικής πολιτικής μέσα στο εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα. Τι συμβαίνει όμως όταν κυριαρχήσει και κατακτήσει την πολιτική εξουσία στις συνθήκες του σοσιαλισμού; Η ιστορία, τόσο στη Σ.Ε., όσο και στην Κίνα επιβεβαίωσε τη θέση που συμπυκνώθηκε σε μια φράση του Μάο: «Ο ρεβιζιονισμός στην εξουσία είναι η αστική τάξη στην εξουσία», υπογραμμίζοντας με παραστατικό τρόπο: «Κάνουμε τη σοσιαλιστική επανάσταση και δεν ξέρουμε πού βρίσκεται η αστική τάξη. βρίσκεται μέσα στο κομμουνιστικό κόμμα, είναι οι υπεύθυνοι του κόμματος που μπήκαν στον καπιταλιστικό δρόμο.»
Τόσο στη Σ.Ε., όσο και στην Κίνα, ο Λένιν, ο Στάλιν και ο Μάο διεξήγαγαν πολύχρονους ιδεολογικούς και πολιτικούς αγώνες ενάντια στους εκφραστές της αστικής τάξης μέσα στο κόμμα, η έκβαση των οποίων κάθε φορά έκρινε την τύχη της επανάστασης. Ο πιο θυελλώδης και παρατεταμένος αγώνας που πρόσφερε νέα στοιχεία στο κομμουνιστικό κίνημα ήταν η εξαπόλυση της μεγάλης προλεταριακής πολιτιστικής επανάστασης από τον Μάο, για την αποτροπή της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στην Κίνα και τον βαθύτερο επαναστατικό μετασχηματισμό της οικονομικής βάσης και του εποικοδομήματος. Πρόσφερε νέα στοιχεία γιατί, μέσα στις συνθήκες του σοσιαλισμού, υλοποιούσε την κατεύθυνση πως οι αγώνες για τη στερέωσή τους πρέπει να διεξάγονται όχι μόνο υπέρ των συμφερόντων των εργαζομένων αλλά και με την άμεση, πλατιά και ορμητική συμμετοχή τους στη μαζική κριτική και πάλη εναντίον των καπιταλιστικών δυνάμεων και για τη σοσιαλιστική αναμόρφωση, διαπαιδαγώγηση και χειραφέτηση ολόκληρης της κοινωνίας μέσω της ταξικής πάλης. Η θεωρία του Μάο αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη της μαρξιστικής λενινιστικής σκέψης, αφού αποκαλύπτει το νόμο ανάπτυξης της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Με βάση αυτή τη θεωρία μπορούμε να εξηγήσουμε το φαινόμενο της παλινόρθωσης.
Φυσικά δεν είναι δυνατό μια θεωρία που αναφέρεται σε κοινωνικά και όχι σε φυσικά φαινόμενα να δίνει απάντηση σε κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζει η επανάσταση σε κάθε φάση ανάπτυξης της. Η πολιτική πρωτοπορία της εργατικής τάξης , το κομμουνιστικό κόμμα, πρέπει να κάνει συγκεκριμένα την ταξική ανάλυση της χώρας του, να παίρνει υπόψη του σε κάθε φάση τους ταξικούς συσχετισμούς που διαμορφώνονται και τις ταξικές συμμαχίες που χρειάζονται να οικοδομηθούν εσωτερικά και διεθνώς και πάνω στη βάση αυτή να εφαρμόσει τα ανάλογα πολιτικά και οικονομικά μέτρα, για τη σταθεροποίηση της δικτατορίας του προλεταριάτου και τη συντριβή της αστικής τάξης.
Κατά συνέπεια η θεωρία αυτή όπως και κάθε θεωρία που επεξεργάστηκαν ο Μαρξ και ο Λένιν , δεν αποτελεί πανάκεια και δε λύνει αυτόματα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη, στο δρόμο για την επανάσταση και τον κομμουνισμό. Αποτελεί την πυξίδα για ένα ταξίδι, που τώρα μόλις η ανθρωπότητα ξεκίνησε να το κάνει. Ο δρόμος τώρα χαράζεται. Και αυτό δε συμβαίνει για πρώτη φορά. Όποτε η ανθρωπότητα προχωρούσε και άνοιγε νέους δύσβατους δρόμους, μέσα από ατελείωτα ζιγκ ζαγκ, πάντα υπήρχαν οι δυνάμεις εκείνες που λυσσασμένα την τραβούσαν να γυρίσει πίσω και να ξαναπάρει τον «παλιό ίσιο δρόμο»
. Όταν η αστική τάξη στο χάραμα της συγκρούστηκε με τη φεουδαρχία , χρειάστηκε να περάσουν δύο αιώνες για να επιβληθεί οριστικά , για να εξαφανίσει τις φεουδαρχικές σχέσεις και τα φεουδαρχικά υπολείμματα. Πολλές φορές μάλιστα οι βρικόλακες της φεουδαρχίας ύστερα από τις αστικές επαναστάσεις κατάφεραν να παλινορθώσουν την εξουσία τους για χρόνια και μόνο ύστερα από νέες συγκρούσεις και νέες αστικές επαναστάσεις εξαφανίστηκαν. Και συνέβαιναν αυτές οι παλινορθώσεις , όταν ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής μπορούσε να αναπτυχθεί στις συνθήκες της φεουδαρχίας, γεγονός που ισχυροποιούσε αφάνταστα την αστική τάξη και όταν η άνοδος της αστικής τάξης στην εξουσία δεν οδηγούσε στην κατάργηση των τάξεων γενικά, αλλά στη διαιώνιση της ταξικής κοινωνίας, στη διαιώνιση της ταξικής κυριαρχίας μιας ελάχιστης μειοψηφίας πάνω στη συντριπτική πλειοψηφία. Αν αναλογιστούμε τώρα, πως ο σοσιαλιστικός τρόπος παραγωγής δεν μπορεί να αναπτυχθεί στις συνθήκες του καπιταλισμού και πως η εργατική τάξη έχει τελικό σκοπό να καταργήσει τις τάξεις γενικά, να ξεριζώσει δηλαδή μια κληρονομιά χιλιετηρίδων, μπορούμε να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε το φαινόμενο της παλινόρθωσης του καπιταλισμού.
Κι όσο πιο γρήγορα το συλλάβουμε , τόσο πιο γρήγορα θα ξεμπερδέψει η ανθρωπότητα με τους βρικόλακες της αστικής τάξης. Αν η νέα αστική τάξη σφετερίστηκε την εξουσία στη ΣΕ και την Κίνα, αυτό ούτε αναπόφευκτο ήταν , ούτε και νομοτελειακό. Η ανατροπή αυτή καθορίστηκε από τους συγκεκριμένους ταξικούς συσχετισμούς, που διαμορφώθηκαν σε κρίσιμες περιόδους, που επέτρεψαν στην αστική τάξη να υφαρπάξει την κρατική εξουσία. Οι δυσμενείς αυτοί συσχετισμοί για την εργατική τάξη, ήταν αποτέλεσμα αντικειμενικών δεδομένων, μεγάλης καθυστέρησης των παραγωγικών δυνάμεων, τεράστιας πίεσης του ιμπεριαλισμού που υπαγόρευε υποχρεωτικές λύσεις , όχι πάντα τις καλύτερες, σε σοβαρά εσωτερικά προβλήματα οικοδόμησης αλλά και υποκειμενικών αδυναμιών και σφαλμάτων , που διαπράχθηκαν από την επαναστατική πρωτοπορία, από τα κομμουνιστικά κόμματα αυτών των χωρών. Ακόμη η έλλειψη ιστορικής εμπειρίας απ την πλευρά της εργατικής τάξης, να κυβερνά την κοινωνία και να οικοδομεί ένα καινούργιο κοινωνικό σύστημα, ριζικά αντίθετο από αυτά που μέχρι τώρα γνώρισε η ανθρωπότητα , δυσκόλεψαν και επέδρασαν αρνητικά στην πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού, ευνοϊκά για τη νέα αστική τάξη.
Όμως αυτή είναι η διαλεκτική πορεία οικοδόμησης του νέου κοινωνικού σοσιαλιστικού συστήματος , όπως και κάθε νέου κοινωνικού συστήματος που γνώρισε παλιότερα η ανθρωπότητα. Για μια ολόκληρη περίοδο οι ήττες διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για τις νίκες, μέχρι την οριστική σταθεροποίηση του νέου κοινωνικού συστήματος. Ανεξάρτητα αν σε κάποια φάση σημειωθούν οπισθοδρομήσεις , αυτά είναι πισωγυρίσματα σε μια ιστορική πορεία προς τα μπρος. Η εργατική τάξη, μέσα από τις συνεχείς εξεγέρσεις και ήττες, οδηγήθηκε στην πρώτη μεγάλη νίκη, κατακτώντας για λίγο την εξουσία το 1871 και δημιουργώντας την Κομμούνα του Παρισιού.
Η συντριβή της Κομμούνας και το ανελέητο χτύπημα που δέχτηκε τότε η εργατική τάξη, όχι μόνο δεν στάθηκαν ικανά να φρενάρουν την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας προς τον σοσιαλισμό, αλλά αντίθετα μέσα από την ήττα της Κομμούνας διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις και αντλήθηκαν οι αναγκαίες εμπειρίες για τη νικηφόρα διεξαγωγή της Μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης το 1917, δηλαδή 46 χρόνια αργότερα. Έτσι και τώρα οι ήττες αυτών των επαναστάσεων, όσο κι αν είναι οδυνηρές για την εργατική τάξη κι όλους τους επαναστάτες, όσο κι αν η αστική τάξη θριαμβολογεί πως ξόρκισε για πάντα το φάντασμα του σοσιαλισμού, όπως ακριβώς θριαμβολογούσε και πριν έναν αιώνα, όχι μόνο δεν πρόκειται να φρενάρουν την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας προς τον σοσιαλισμό, αλλά αντίθετα μέσα από την ήττα αυτών των επαναστάσεων διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις και αντλούνται τα μεγάλα διδάγματα από την ιστορική πείρα της δικτατορίας του προλεταριάτου, για τις νέες σοσιαλιστικές επαναστάσεις, που θα σφραγίσουν την ιστορική νίκη της εργατικής τάξης πάνω στην αστική τάξη.
. Όλα τα βασικά κοινωνικά προβλήματα, που απορρέουν από τη φύση του καπιταλισμού και τα οποία διαμόρφωσαν τις αντικειμενικές συνθήκες για την ωρίμανση και το ξέσπασμα της Οκτωβριανής επανάστασης εξακολουθούν να παραμένουν και σήμερα άλυτα και οξύτερα, θέτοντας ξανά την προοπτική των νέων επαναστάσεων, παρά τις αλλαγές που έγιναν και τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα σε εκείνη και τη σημερινή περίοδο. Η ίδια η ζωντανή πραγματικότητα αποκαλύπτει ότι: Η κοινωνία δεν έπαψε να χωρίζεται σε τάξεις, πάνω στη βάση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αντίθετα ο χωρισμός αυτός δυνάμωσε, η απόσταση ανάμεσα στον πόλο του πλούτου και της φτώχιας μεγάλωσε. Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς επίθεσης της αστικής τάξης ενάντια στην εργατική τάξη στις καπιταλιστικές ανεπτυγμένες χώρες, που οδηγεί εκατομμύρια εργαζομένους στη φτώχια, την ανεργία και την εξαθλίωση.
Ο κόσμος δεν έπαψε να κυριαρχείται από μια χούφτα ιμπεριαλιστικά κράτη που καταπιέζουν την τεράστια πλειοψηφία των λαών και των εθνών. Αντίθετα, η καταπίεση και καταλήστευση, η αναβίωση της ίδιας της αποικιοκρατίας με ανοιχτές πλέον μορφές επέμβασης, προσάρτησης και κατοχής εθνών και χωρών από τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, δείχνει πως η αντίθεση αυτή όχι μόνο υπάρχει αλλά ότι οξύνεται σε εκρηκτικό βαθμό. Ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός δεν έπαψε να χωρίζεται σε αντίπαλα στρατόπεδα και ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για το ξαναμοίρασμα του κόσμου συντελείται διαρκώς, κάθε ώρα και κάθε στιγμή υπόγεια και φανερά.
Ο πόλεμος, συνέπεια αυτού του άγριου ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, έγινε το κυρίαρχο δόγμα της πολιτικής των ΗΠΑ. Όλες αυτές οι αγεφύρωτες αντιθέσεις του καπιταλιστικού – ιμπεριαλιστικού συστήματος που αποτέλεσαν το έδαφος πάνω στο οποίο ξέσπασε η πρώτη σοσιαλιστική επανάσταση του Οκτώβρη, εξακολουθούν σήμερα να υπάρχουν , να οξύνονται, να οδηγούνται σε έκρηξη και σε ξέσπασμα νέων μεγάλων ταξικών συγκρούσεων. Αν σήμερα η προοπτική αυτή δε φαίνεται τόσο κοντινή, αυτό δεν έχει να κάνει με την ωρίμανση των αντικειμενικών συνθηκών , αλλά με τη σημερινή φάση του κομμουνιστικού και του ευρύτερου επαναστατικού κινήματος. Είναι μια επώδυνη φάση μετά από μια μεγάλη οπισθοχώρηση του κομμουνιστικού κινήματος, φάση ανασυγκρότησης και άντλησης διδαγμάτων από την προηγούμενη περίοδο, είναι ταυτόχρονα μια περίοδος νέας ωρίμανσης των καταπιεζομένων μαζών στην αθέατη βάση της κοινωνίας
. Έχει γι αυτό τεράστια σημασία σ΄αυτή τη φάση του κινήματος οι μαρξιστές – λενινιστές να παραμείνουν αταλάντευτα προσηλωμένοι στο καθήκον της ανασυγκρότησης του κομμουνιστικού κινήματος, πάνω σε μια ξεκάθαρη μαρξιστική λενινιστική γραμμή. Ένα καθήκον που θα κατακτηθεί μέσα από την πρωτοπόρα δράση τους στους εργατικούς αγώνες, μέσα από το ρίζωμα και το άπλωμα των δεσμών τους με την εργατική τάξη και το λαό, σε ασυμβίβαστη ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση με την αστική πολιτική και τους φορείς της, με το ρεβιζιονισμό και τα ψευτοεπαναστατικά και ψευτοαριστερά ρεύματα και αντιλήψεις.
